TUẦN 4 – BLOCKCHAIN CORE

Mục tiêu tuần

• Hiểu blockchain hoạt động thế nào từ bên trong

• Hiểu Ethereum / EVM chứ không chỉ “biết Solidity”

• Biết transaction lifecycle

• Biết backend nói chuyện với blockchain ra sao

• Không nhầm lẫn blockchain ≠ database

1. Blockchain là gì? (Hiểu đúng, không marketing)

Blockchain KHÔNG phải:

• Phép màu

• Database thay thế SQL

Blockchain LÀ:

• Distributed ledger

• Append-only

• Consensus-based

2. Cấu trúc một Block

Một block gồm:

• Block number

• Block hash

• Parent hash

• Timestamp

• Transaction list

3. Transaction là gì? (Phải hiểu sâu)

Transaction chứa:

• from

• to

• value

• data

• gasLimit

• gasPrice / maxFee

• nonce

• signature

Transaction lifecycle

1. User ký tx

2. Gửi lên mempool

3. Miner / validator chọn

4. Thực thi EVM

5. Ghi vào block

• Pending

• Success

• Fail (revert) → vẫn mất gas

4. Gas – Thứ backend dev rất hay hiểu sai

Gas là gì?

• Đơn vị đo chi phí tính toán

• Tránh spam network

Vì sao tx fail vẫn mất gas?

• EVM đã chạy rồi

• Chỉ revert state, không revert compute

5. Account model của Ethereum

EOA (Externally Owned Account)

• Có private key

• Ký tx

Contract Account

• Không có private key

• Chạy code

6. Public Key, Private Key & Address

Private key

• 256-bit số ngẫu nhiên

• Mất = mất tài sản

Address

• Hash từ public key

• Không thể suy ngược private key

7. Ethereum Virtual Machine (EVM)

EVM là gì?

• Máy ảo chạy bytecode

• Mọi node chạy giống nhau

EVM quan trọng vì:

• Quyết định:
• Gas cost
• Security
• Performance

8. On-chain vs Off-chain

On-chain

• Smart contract

• Immutable

• Tốn gas

Off-chain

• Backend

• Database

• Indexer

9. RPC & Node provider

RPC là gì?

• JSON-RPC

• Giao tiếp với blockchain node

Provider phổ biến

• Infura

• Alchemy

• Public RPC

10. Read vs Write trên blockchain

Read (call)

• Không tốn gas

• Free

• Chậm hơn DB

Write (send tx)

• Tốn gas

• Phải ký

• Có độ trễ

11. Backend & Blockchain – Mối quan hệ thật sự

Backend làm gì?

• Chuẩn bị tx

• Gửi tx

• Theo dõi tx

• Lưu kết quả

Backend KHÔNG:

• Quyết định state on-chain

• Gian lận được contract

12. Testnet, Mainnet & Chain ID

Testnet

• Dùng để test

• Token không có giá trị

Chain ID

• Tránh replay tx giữa chain

13. Bài tập BẮT BUỘC (Hands-on)

Bài 1 – Làm quen blockchain

• Tạo ví Metamask

• Lấy ETH testnet

• Gửi tx

Bài 2 – Script Node.js

• Connect RPC

• Get balance

• Get block

• Get tx by hash

Bài 3 – Tx lifecycle

• Gửi tx

• Chờ receipt

• Log status

14. Checklist TỰ KIỂM TRA

• Blockchain khác database chỗ nào?

• Vì sao blockchain chậm?

• Gas dùng để làm gì?

• Tx fail vẫn mất gas vì sao?

• Nonce dùng để làm gì?

• Backend có cần private key không?